Dirençli Çocuk Yetiştirmek

Çocuk psikolojisinde "Dirençli Çocuk" denilen bir kavram vardır. "Dirençli Çocuk", stresle, baskıyla, gündelik zorluklarla kolayca başa çıkabilen çocuk demektir. Hayal kırıklıklarını, zorlukları, travmaları kolayca yenebilen çocuklar, problemlerini çözmede, başkalarıyla iletişime geçmede zorlanmazlar. Kişisel disiplini olan, kişisel güveni olan çocuklardır. Bu çocuklar gerçekçi hedefler edinmekten ve bunlar için çalışmaktan mutluluk duyarlar. Sorunlar için her zaman yaratıcı çözümleri vardır. Kendi güçsüzlüklerinin farkındadırlar fakat aynı zamanda güçlü taraflarının varlığını da bilirler. Güçsüz oldukları yanları için rahatlıkla başkalarından ve etraflarındaki deneyimli yetişkinlerden yardım isteyebilirler.


Dirençli çocuklar yetiştirmek için ebeveynlerin üstlerine düşen bazı sorumluluklar vardır.
Öncelikle ebeveynlerin dikkat etmesi gereken nokta çocuklarıyla empati kurabilmeleridir. Empati kurmak başlangıçta ebeveynler için kolay bir iş gibi gözükebilir, fakat aslında göründüğünden daha çok dikkat ve özen gerektirir. Empati kurmak için çocuğa her seferinde haklı olduğunu söylemek ya da haklıymış gibi davranmak gerekmez. Empati kurmak demek, haksız olduğu noktada dahi çocuğun düşünce ve duygu dünyasına girerek çocuğun bulunduğu noktadan olayları anlamaya ve değerlendirmeye çalışmak demektir. Çocuğunun nasıl hissettiğini ve düşündüğünü anlayabilen bir ebeveyn için çocuğuna rehberlik etmek her zaman daha kolay olacaktır. Ebeveynler öfkeli, kızgın veya telaşlı olduğu durumlarda daha zor empati kurabilirler. Böyle zamanlarda beklemeli ve çocuğu yönlendirmeden veya cezalandırmadan önce onun dünyasından olayları görebilmeliyiz.

Ebeveynlerin dikkatli olmaları gereken bir diğer nokta ise işe yaramayan başa çıkma metodlarını veya çözümleri değiştirmeleri gerektiğidir. Çoğunlukla ebeveynler çocuklara aynı metodlarla yaklaşırlar. Oysa ki bazen bir metod çocuklar üzerinde işe yaramaz veya sonuçları olumlu olmayabilir. Bu durumda ebeveynlerin ısrarla aynı metodları dayatmak istemesi faydasız bir girişim olacaktır. Aksine ebeveyn deneyebileceği diğer çözüm yollarını denemeli ve çocuğa sunmalıdır. Bu çocuk için otoritenin kaybı anlamına gelmez; aksine çocuk bir sorunu çözmek için birden fazla yol kullanabileceğini anlar ve ebeveyn ile çocuk arasındaki iletişim sağlıklı bir şekilde yoluna devam eder.

Dirençli çocukların yetiştirilmesinde bir diğer husus ebeveynin zihnindeki disiplin kavramının netleşmesidir. Çoğunlukla disiplinin, çocuğu ödüllendirmek veya cezalandırmak yoluyla verildiği görülür. Oysa ki bu metodlar tek başlarına kullanıldığında çocuğun düzgün bir şekilde gelişmesi için gereken benlik saygısı, özgüven , direnç kazanımları göz ardı edilir. Disiplin anlayışında çocuk için güvenli ve destekleyici bir ortam hazırlamak, kişisel kontrolünü desteklemek, çocuğun kendi disiplin algısını modellendirmek de yer alır.

Dirençli çocuklarda gelişen diğer özellikler, problem çözme becerileri ve karar verme yetenekleridir. Ebeveynlerin çocuklarını karar verme sürecinde desteklemeleri, farklı çözüm yollarının düşünülmesi için desteklemeleri gerekir.

Çocuklara hissettirilmesi gereken bir diğer nokta, koşullar ne olursa olsun çocuğun her zaman sevildiği, ona her zaman değer verildiğidir. Çocuk kendisinin özel ve sevilmeye değer bir varlık olduğunu hissetmelidir.

Ebeveynlerin çocuklara önemle göstermeleri gereken bir diğer nokta, hataların veya başarısızlıkların yıpratıcı ve geri dönülemez durumlar olmadıklarıdır. Çocuklar bir hata yaptıkları zaman veya bir konuda başarısız oldukları zaman kendilerini yetersiz ve beceriksiz hissedebilirler. Bu durumda çocukların hatalarından ders çıkarması için onları desteklemek gerekmektedir. Başarısızlığın veya hataların hiç bir şekilde çocukların özgüvenini zedelememeleri için ebeveynlerin çalışması gerekmektedir.

Çocukların kendi benlikleriyle ilgili pozitif bir tablo çizebilmesi için ebeveynlerin başarısızlıkları ve çocuğun eksikliklerini değil, çocuğun başarılarını ve olumlu yönlerini vurgulamaları gerekmektedir.

SAM GOLDSTEIN, ROBERT BROOKS / RAISING RESILIENT CHILDREN KİTABINDAN
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder