`Dahi ve Deli` arasındaki ilişki her zaman merak uyandıran bir konu olmuştur. Yaratıcı insanların psikolojik olarak normlardan daha kopuk bir şekilde, belki daha `delice` yaşadığı düşünülür.
Öte yandan psikolojik rahatsızlığı olan insanların yaratıcılığı 20. YY.` da merak uyandıran bir konu olmuştur. Bugün birçok klinikte sanat terapisi kanalıyla bu kişilerin destekleyici bir ortam içerisinde kendilerini ifade etmeleri amaçlanmaktadır. Psikolojik rahatsızlıklar yaşayan insanların arkada bıraktığı eserlerle ilgili kitaplar yayınlanmakta, yaratma sürecinin ruh sağlığına olan etkisi incelenmektedir. Bu konuda bir ilke imza atmış isimlerden biri, Almanya`da Heidelberg Üniversitesi Psikiyatri Kliniği`nde psikiyatri ve sanat alanında çalışmalar yapmış olan psikiyatr Hans Prinzhorn`dur (1886 -1933). 1919 yılında psikiyatri ihtisasına başlayan, felsefe ve sanat tarihi alanlarında uzmanlaşmış Prinzhorn, 1922 yılında `Ruh Hastalarının Resimleri` adıyla bir kitap yayınlamıştır. Şekil verme sürecini psikolojik açıdan ele aldığı kitabında özellikle de şizofreni hastalarının eserlerini incelemiştir.
Prinzhorn, eserleri ele alırken hastanın öyküsü ve kişilik özelliklerini göz önünde bulundurmuş, kişinin hayata yaklaşımını yaptığı eser üzerinden anlamaya çalışmıştır. Bu eserleri döneminde yapıldığı gibi tanı koymak için değil, kişinin daha iyi anlaşılması için bir araç olarak ele almış; sadece ilkel sanat ve çocuk resimleri ile değil, çağdaş sanat eserleri ile de kıyaslamıştır. Prinzhorn`a göre psikolojik olarak sağlıklı insanın bilinçaltıyla temasa geçmesi ve spontane bir şekilde eser ortaya çıkarması daha zordur. Üzerinde çalıştığı şizofreni hastalarının yaratıcı güçlerini zamanın çağdaş sanatçılarının yaratıcılığıyla eş tutan Prinzhorn, psikiyatrik rahatsızlığı olan insanların eserlerini bu şekilde inceleyen ilk bilim insanlarından birisidir. Prinzhorn`un büyük bir koleksiyon halinde topladığı eserler bugün `Prinzhorn Koleksiyonu` adı altında Heidelberg`de ziyaret edilebilmektedir.
Klinik Psk. Beril Yardımcı
Kaynak: Heidelberg Üniversitesi, Prinzhorn Sergisi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder